Bomen in Scherpenzeel (5) - Amerikaanse Eik

Op Begraafplaats Lambalgen staat een forse beeldbepalende Amerikaanse Eik. De boom heeft een stamomtrek van 440 centimeter en is daarmee één van de dikste bomen in Scherpenzeel. 

Oorspronkelijk komt de Amerikaanse Eik (Quercus rubra) uit de gemengde loofboombossen in het oostelijke deel van Noord-Amerika. In Nederland werd de soort sinds ongeveer 1825 veelvuldig in bossen, tuinen en langs lanen aangeplant.

Het hout is van goede kwaliteit, maar minder duurzaam dan het hout van de Zomereik. Onder Nederlandse omstandigheden kan de Amerikaanse eik een maximale hoogte bereiken van 25 tot 30 meter. De zeer open, brede, en vaak iets afgeplatte kroon heeft zware, tamelijk rechte wijduitstaande takken. De grijze bast is vrij glad, soms licht gegroefd en ook wel wrattig. In de herfst kleurt het blad oranje- tot scharlakenrood. Deze prachtige herfstkleur is één van de belangrijkste sierwaarden van de Amerikaanse Eik.

De Amerikaanse Eik heeft een voorkeur voor een humus- en leemhoudende, goed doorwortelbare, niet te droge grond, maar groeit ook nog zeer goed op arme, droge gronden.

Schimmel

In 2007 is de zwakteparasiet Eikhaas (een parasitaire schimmel) op de stamvoet van de Amerikaanse Eik in Scherpenzeel gevonden. Enkele jaren later kreeg de Eik verder te maken met aantastingen van de Reuzenzwam en de Honingzwam. Dit zijn ook zwakteparasieten.

Deze zwammen infecteren verzwakte bomen via beschadigde en afgestorven wortels, die bijvoorbeeld zijn veroorzaakt door verdichting van de bodem, graafschade of wisselingen in de grondwaterstand. De schimmels veroorzaken op grote schaal wortelrot, waarbij de Honingzwam ook het cambium (de plek waar nieuwe cellen worden aangemaakt) aantast waardoor de boom snel in conditie achteruitgaat en sterft.

Al deze schimmelaantastingen zorgen er op termijn voor dat de boom sneller omwaait.

Spechtengaten

Door de vele aantastingen hebben we de groeiplaats van de boom twee keer sterk opgewaardeerd. Allereerst in 2007 en enkele jaren geleden nog één keer. Verder hebben we de boom meerdere keren fors gesnoeid vanwege gevaarlijk dood hout en de vele spechtengaten.
Door een optimale groeiplaats heeft ‘onze’ Amerikaanse Eik zich kunnen wapenen tegen de parasitaire schimmels. Tot op heden kan de boom het verrotte hout even snel bijgroeien en zo de rotting compenseren. Uiteindelijk zal de boom verder aftakelen en winnen uiteindelijk de schimmels.

De Amerikaanse Eik op de begraafplaats is echt een veterane boom die met al haar schimmels, spechtengaten en omvang een belangrijke bijdrage levert aan de biodiversiteit in Scherpenzeel.

De boom staat naast het Baarhuisje op het oude gedeelte van Begraafplaats Lambalgen aan de Nieuwstraat.

Jan Boertjes

Jan Boertjes is als technisch beleidsmedewerker groen verantwoordelijk voor de bomen in Scherpenzeel. Als European Tree Manager kan hij uren vertellen over de bomen in ons land. In deze serie neemt hij u mee langs bijzondere bomen in Scherpenzeel.